Otoyol Geçiş Ücretlerindeki Kayıp

Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) modeliyle yapılan otoyollarda son 5 yılda tam 800 bin araçtan geçiş ücreti tahsil edilemedi. Bu durum, otoyolların yerli ve yabancı sürücüler tarafından ücretsiz kullanılmasına yol açarak, haksız rekabet ve taşımacılık sektöründe eşitsizliklere neden oluyor. Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) verilerine göre, sadece geçen yıl 157 bin araç ücretsiz geçiş yapmış ve bu durum 500 milyon TL'lik bir gelir kaybına yol açmıştır. Toplamda ise geçiş ücreti kaybı cezalarla birlikte 1,4 milyar TL'yi bulmuştur. Bu durumun Türkiye'nin uluslararası prestiji üzerinde de olumsuz etkileri olduğu belirtiliyor. Yabancı plakalı araçların geçiş ücretlerinin gümrük kapılarında tahsil edilmesine yönelik yeni bir kanun teklifi ile bu kayıpların önüne geçilmesi amaçlanıyor. Tekrarlayan ihlallerde daha önceki cezalarla birlikte tahsilat yapılabilecek. Geçmiş yıllardaki kayıpların telafisi için ise henüz bir yol haritası belirlenmiş değil.

Yabancı Plakalı Araçlar ve Geçiş Ücretleri

KGM, yabancı plakalı araçların geçiş ücretlerinin tahsil edilememesiyle ilgili olarak, görevli şirketlerin bu konuda kamu idaresinden herhangi bir talepte bulunamayacağını, çünkü tahsilatın şirketlerin sorumluluğunda olduğunu açıkladı. Gelir İdaresi Başkanlığı üzerinden gümrük noktalarına bilgi aktarımı için gerekli yazılım ve donanım yatırımlarının şirketler tarafından yapılması gerekiyor. Ancak bu durum, idare hizmet payı ve şirket payı oranlarını etkilemiş ve yüzde 60 - yüzde 40 olarak belirlenmiştir. Yeni düzenleme ile bu oranlar yeniden gözden geçirilebilir. Bu konuda, milletvekillerinin, genel bütçeye aktarılacak payın yüzde 60'tan daha fazla olması gerektiği yönündeki görüşleri de dikkate alınmış. Yeni sistemin ne kadar etkili olacağı ise zaman içinde görülecektir.

Mesleki Yeterlilik Belgesi Cezaları

Mesleki yeterlilik belgesi olmadan faaliyet gösteren işletmecilere ve şoförlere uygulanan cezalar da dikkate değer. Geçen yıl 23 bin 240 işletmeciye 131 milyon TL, 4 bin 641 şoföre 10 milyon TL ceza kesilirken, bu cezalar yeni kanun teklifiyle 85 bin TL'ye kadar yükselecek. Kanun teklifiyle birlikte, Karayolları Taşıma Kanunu'ndaki idari para cezaları önemli ölçüde artırılıyor. Aynı kabahatten dolayı ikinci kez ceza verilmesi için 3 aylık bir süre beklenmesi gerekiyor. Üçüncü ve sonraki ihlallerde ise cezalar iki katına çıkıyor. Bu düzenlemelerin, sektördeki denetimleri güçlendirmesi ve yasalara uyumu artırması hedefleniyor.